Praktijktesten dienen om discriminerend gedrag vast te stellen. Met praktijktesten kan je onderzoeken of er in een bepaald domein van de samenleving gediscrimineerd wordt, bijvoorbeeld op de arbeidsmarkt of de woonmarkt. Praktijktesten zijn een middel om een vermoeden van discriminatie te bewijzen.
De makkelijkste manier om praktijktesten uit te leggen is aan de hand van een voorbeeld:
Stel, een 20-jarige man met een donkere huidskleur en de naam Mohamed meldt zich aan bij een interimkantoor. Even later komt er een 20-jarige blanke man die Tom heet bij het interimkantoor langs. Het CV van beide heren komt overeen, met enkele kleine verschillen die niet relevant zijn voor de job. Beide heren melden zich aan voor dezelfde job en gedragen zich allebei gemotiveerd. Als Mohamed het antwoord krijgt dat de vacature reeds is ingevuld of dat hij niet het gepaste profiel heeft in tegenstelling tot Tom die wel een positief antwoord krijgt, dan is er sprake van discriminatie.
Door jouw inzet om discriminatie aan te pakken laat je zien dat je meer bent dan een slachtoffer of een getuige. Ook de cijfers zijn belangrijk. Enkel wanneer je systematisch melding maakt van discriminatie, krijgt de samenleving zicht op de grootte van het probleem.
De overheid werkt volgens het motto ‘meten is weten’: wat niet gemeten of geteld wordt, bestaat niet voor haar. Wanneer niemand discriminatie meldt, dan is het voor de overheid alsof er niet gediscrimineerd wordt. Dan zijn er ook geen instrumenten (zoals praktijktesten) nodig om discriminatie aan te pakken.
Om discriminatie aan te pakken, kan je volgende stappen ondernemen.
Het blijft lastig om “een vermoeden van discriminatie” te bewijzen. De overheid moet haar burgers beschermen tegen discriminatie. Precies daarom willen we dat praktijktesten een legitiem instrument worden in de strijd tegen discriminatie.
Wij hebben in België een sterke wetgeving om discriminatie te bestraffen, omdat het onze samenleving onveilig maakt en in strijd is met de mensenrechten. Al jaren stellen we vast dat de regelgeving onvoldoende toegepast wordt door de overheid. Overheidsacties beperken zich vaak tot sensibilisering. Nochtans zien we dat overheidsinspecties er op andere terreinen wel in slagen om de regelgeving toe te passen zoals op het vlak van voedselveiligheid of fraudebestrijding. Een van de redenen dat de anti-discriminatieregelgeving moeilijk toegepast wordt, is dat overheidsinspecties geen instrumenten zoals praktijktesten mogen inzetten.
De overheidsinspecties hebben een regelgevend kader nodig dat hen toelaat om praktijktesten in te zetten. Vandaag zijn er moedige politici van de meerderheid nodig die de opdracht geven om een regelgevend kader te maken. Zo kunnen overheidsinspecties morgen de huidige wetgeving rond discriminatie toepassen met praktijktesten op de publieke en private arbeids- en woonmarkt.
Het platform Praktijktesten Nu vindt het de hoogste tijd om praktijktesten en mystery calling/shopping te gebruiken in de strijd tegen discriminatie. Het platform is een actieplatform dat bestaat uit de organisaties çavaria, ella vzw, GRIP vzw, Hand in Hand tegen racisme, Kif Kif, Minderhedenforum, Netwerk tegen Armoede, Sector Samenlevingsopbouw, Uit De Marge en het Vlaams Huurdersplatform.
Als platform eisen wij op alle bestuursniveaus regelgevende kaders voor overheidsinspecties om systematisch praktijktesten uit te voeren in de strijd tegen discriminatie op de arbeids- en woonmarkt.
Het Platform Praktijktesten Nu screende alle lokale partijprogramma’s van de centrumsteden: in welke mate zetten ze praktijktesten in om de straffeloosheid van discriminatie aan te pakken op de lokale huur- en arbeidsmarkt maar evengoed in de lokale handel, horeca, in cultuur en sport. ‘ In elke centrumstad kan de burger kiezen tussen één of meer partijen die praktijktesten opnemen in hun programma.
In samenwerking met Prof. Pieter-Paul Verhaeghe voerde Praktijktesten Nu een praktijktest uit op de Antwerpse huurmarkt. De doelstelling van deze studie bestond erin de etnische discriminatie op de private huurwoningmarkt in Antwerpen te onderzoeken van zowel mannelijke als vrouwelijke kandidaat-huurders met een Maghrebijnse naam.
Dat er zowel op de arbeids- als huurmarkt nog steeds gediscrimineerd wordt, mag duidelijk zijn. Het ene na het andere onderzoek toont dat aan. Verschillende organisaties klagen dat ook al vele jaren aan. Het platform Praktijktesten Nu slaagt er geregeld in om de druk op te voeren op onze beleidsmakers.
Het actieplatform Praktijktesten Nu! breidt uit: çavaria, GRIP en het Netwerk Tegen Armoede vervoegen het platform dat ijvert voor de invoering van praktijktesten in de strijd tegen discriminatie.
Geen praktijktesten, wel extra inzetten op brochures, sensibilisering en zelfregulering. Dat zijn de pijlers van het nieuwe antidiscriminatiebeleid op de private huurmarkt van Liesbeth Homans (N-VA), als Vlaams minister bevoegd voor Wonen. De Standaard kon een ontwerp van haar langverwachte actieplan inkijken en liet op 21/03/2018 experten van het platform Praktijktesten Nu aan het woord.
De sector van de private huurmarkt kan zelf een belangrijke bijdrage leveren aan de strijd tegen discriminatie, maar zelfregulering alleen is daarbij niet voldoende. Dat blijkt uit een onderzoek dat het Steunpunt Wonen heeft uitgevoerd in opdracht van Vlaams minister van Wonen Liesbeth Homans (N-VA). Het actieplatform Praktijktesten Nu ziet in het onderzoek een bewijs voor de noodzaak van praktijktesten.
Donderdagavond keurde de Kamer de mystery calls goed. Sociale inspecteurs kunnen voortaan een onderzoek voeren naar discriminatie op de arbeidsmarkt zonder daarbij hun identiteit te moeten bekendmaken. “Maar dat zal dode letter blijven”, zegt Sarah Scheepers van het actieplatform Praktijktesten Nu.
De regering legt de arbeidsinspectie zware voorwaarden op voor ze tot mystery calls kan overgaan. De inspecteurs hebben schriftelijke toestemming nodig van de arbeidsauditeur, er moet een klacht zijn geweest, er moeten objectieve aanwijzingen zijn van discriminatie, …
Vandaag werd het langverwachte wetsontwerp Mystery Calling besproken in de Commissie van het federaal parlement. De laatste weken werd al pijnlijk duidelijk dat de voorliggende wetteksten onuitvoerbaar zijn. Ondanks signalen van het middenveld werden de nodige reparaties niet goedgekeurd. ‘De mystery calls op de arbeidsmarkt dreigen op die manier een doodgeboren kind te worden. In geen geval zullen ze in staat zijn om paal en perk te stellen aan de weid verbreide discriminatie op de arbeidsmarkt,’ stelt Jihad Van Puymbroeck, woordvoerder van Praktijktesten Nu.
Een opmerkelijk onderzoek: Klanten van andere etnische afkomst worden door winkelbediendes anders behandeld dan autochtonen. Het voorbije jaar organiseerde de sociologe Dounia Bourabain (VUB) 602 praktijktesten in 301 kledingwinkels.
Gisteren blies de federale resolutie rond discriminatie op de arbeidsmarkt twee kaarsjes uit. Praktijktesten Nu, een actieplatform van negen middenveldorganisaties waaronder het Minderhedenforum, Samenlevingsopbouw en de Vlaamse Jeugdraad, maakt vandaag de balans op.
